
Hoe kan je beverschade voorkomen of oplossen?
Het is geen geheim dat er steeds meer bevers in Nederland zijn. Na de herintroductie in de jaren tachtig, hebben bevers zich gestaag verspreid door het land. De vele sloten, beken en rivieren zijn precies waar de bever zich in thuis voelt. En bomen, struiken, kruiden en zelfs bepaalde gewassen zoals mais, bieden perfecte voeding voor deze grote knaagdieren.
Hoewel de bever een mooie bijdrage levert aan de biodiversiteit, vernatuurlijking en waterzuivering, zijn bevers niet altijd overal welkome gasten. Er zijn verschillende manieren waarop je de geschiktheid voor bevers en hun risico’s in een gebied kan bepalen, en hun schade kan voorkomen (preventief) óf oplossen (reactief). Lees hieronder hoe!
Risico’s identificeren: Aanwezigheid, aantrekkelijkheid en gevoeligheid
Het vroegtijdig identificeren van bevers en de risico’s die zij vormen, kan schade helpen voorkomen. De drie belangrijkste factoren hierbij zijn aantrekkelijkheid, aanwezigheid en gevoeligheid van een gebied.
Aantrekkelijkheid
Een expert beoordeelt, zowel in het veld als via de computer, of een gebied aantrekkelijk is voor bevers door kenmerken als waterlichamen, oevers en begroeiing te analyseren. Deze factoren bepalen of bevers zich er waarschijnlijk zullen vestigen of blijven.
Aanwezigheid
Een beverexpert kan sporen zoals knaagsporen, holen en geurmerken identificeren om de huidige aanwezigheid van bevers vast te stellen. Dit kan het hele jaar door.
Gevoeligheid
Als het gebied aantrekkelijk is, wordt de gevoeligheid voor schade in het gebied beoordeeld. Bevers kunnen schade veroorzaken door dammen te bouwen (veranderingen in waterpeil), holen te graven (verzakkingen) en te knagen aan begroeiing, wat veiligheidsrisico’s kan opleveren.
De onderzoeksmethode varieert: bij grote gebieden wordt een combinatie van veldbezoek en GIS gebruikt; bij kleine gebieden volstaat veldonderzoek.
Schade voorkomen is beter dan genezen
Als er bevers aanwezig zijn zonder overlast, of als er risico is op beverschade zonder huidige aanwezigheid, is het slim om risico’s preventief in kaart te brengen en te verkleinen. Preventieve maatregelen helpen dure reparaties en onveilige situaties te voorkomen en kunnen vaak worden geïntegreerd in regulier onderhoud, wat kosten verlaagt.
Tijdens veldbezoeken overwegen beverexperts meteen oplossingen, variërend van voedselaanpassingen tot het uitgraven van holen. Op Kenniscentrum Bever staan oplossingen per schadetype (graaf-, nat- en knaagschade) overzichtelijk beschreven.
Schade door bevers oplossen
Wanneer bevers, hun risico’s of schade zijn bepaald in het gebied, betekent dit nog niet dat een bever een probleem is. Bevers lijken een groot probleem, onder andere door hoe erover wordt gecommuniceerd.
Bevers verrijken natuurgebieden door moerassen en habitats voor andere dieren te creëren. Het is daarom belangrijk om de functie en draagkracht van een gebied in overweging te nemen; vaak veroorzaken bevers geen problemen.
Als er toch schade ontstaat, kunnen beverexperts tijdens veldbezoeken oplossingen overwegen, zoals aanpassingen in begroeiing, het uitgraven van holen, of in uiterste gevallen het verplaatsen of verwijderen van bevers. Oplossingen zijn op Kenniscentrum Bever te vinden, gerangschikt per schadetype (graaf-, nat- en knaagschade).
Bij uitvoering van een oplossing kan een ontheffing of ecologische begeleiding nodig zijn. Beverexperts kunnen hierover adviseren.
Ontheffing nodig of niet?
Veel soorten, zoals de bever, zijn in Nederland beschermd onder de Omgevingswet. Bepaalde maatregelen, zoals het verwijderen van dammen, kunnen verstorend zijn voor bevers of andere soorten en vereisen een ontheffing om de leefomgeving niet te schaden.
Om te weten of een ontheffing nodig is, kan een ecologische quickscan door een ecoloog uitkomst bieden. Als er geen ontheffing nodig is, kan de maatregel direct worden uitgevoerd; anders moet de ontheffing bij de provincie (of in uitzonderlijke gevallen bij het RVO) worden aangevraagd, afhankelijk van de locatie en situatie.