Vraat aan waterstaatkundige kunstwerken

Om vraatschade te voorkomen kan een bever-kerend raster worden geplaatst in smalle watergangen. Dit raster moet de hele waterkolom en bodem afsluiten, zodat bevers er niet onderdoor graven. Op de oevers moet het raster doorlopen en minimaal 10-20 meter over land uitsteken om te voorkomen dat bevers eromheen lopen. Aan de kant waar bevers vandaan komen, wordt een fuikvormige terugloop aanbevolen.

Het hekwerk moet 1,2 meter hoog zijn en het gaas, met een maaswijdte van max. 15x15 cm en draaddikte van minstens 2 mm, dient 30 cm horizontaal op de grond aan te sluiten om graven te voorkomen. Voor extra stevigheid kan het raster 20 cm worden ingegraven.

Meerdere toevoerkanalen?

Als er voor de bevers meerdere mogelijkheden zijn om het deel waar de bevers weg gehouden moeten worden te bereiken, dan dienen al deze ‘toevoerkanalen’ afgesloten te worden. Dat kan deze methode in sommige situaties erg bewerkelijk maken.

Vasthoudend

Bevers kunnen erg vasthoudend zijn. In het geval dat een deel van een gebied afgesloten moet worden dat ooit al onderdeel was van het leefgebied van de bevers die er verblijven, dan hebben bevers de neiging om beter hun best te doen om het afgesloten deel te bereiken. Dat kan ervoor zorgen dat ze verder om het raster gaan lopen dan gebruikelijk.

Image

Image

Soms knagen bevers aan houten of plastic constructies om een andere waterstand te verkrijgen, of om de doorgang voor hen zelf te verbeteren. Zo zijn er gevallen van hardhouten en plastic stuwplanken waar een mooie u-vorm in werd geknaagd. Maar er zijn ook gevallen bekend van hardhouten sluisdeuren waaraan geknaagd werd. Dergelijke objecten kunnen beschermd worden door gebruik te maken van metalen planken of bij grotere constructies het hout af te schermen met metalen platen.

Image

Als een ernstig conflict niet op enigerlei wijze opgelost kan worden, dan kan het doden van bevers in beeld komen. Doorgaans moet daarvoor een escalatieladder doorlopen worden. Daarbij moet eerst onderzocht worden of minder ingrijpende handelingen het conflict kunnen oplossen.  Lukt dit technisch niet, of zijn de kosten daarvan onevenredig hoog, dan is het doden van bevers een optie. Toestemming om bevers te doden moet vanuit de provincie of vanuit RVO worden verkregen. Op dit moment (2021) is het alleen in Limburg mogelijk om onder voorwaarden bevers te doden.

Repeterend

Bij het doden van bevers moet bedacht worden dat vroeg of laat zich opnieuw bevers in het gebied gaan vestigen en de situatie zich gaat herhalen.

Wijze van doden

Als besloten is dat de bevers gedood gaan worden, dan kan dat met een vuurwapen. Ook kan besloten worden dat de dieren eerst gevangen worden met levendvangkooien om vervolgens met een vuurwapen gedood te worden. Het vervoeren van gevangen bevers naar bijvoorbeeld een dierenarts om de dieren vervolgens te laten inslapen wordt afgeraden, omdat al deze handelingen alleen maar meer stress voor de te dode dieren oplevert. Hoe bevers gedood mogen worden, wordt door de provincie vastgelegd.

Vangen en verplaatsen van bevers

Het vangen (afbeelding 1) en verplaatsen van bevers kan een mogelijkheid zijn om op korte termijn een conflict op te lossen. 

Tijdelijke opvang

Daarbij worden de dieren, totdat de familie compleet is, opgevangen op een daarvoor geschikte, nog in te richten locatie. Als de familie compleet is, dan wordt deze in een geschikt leefgebied, waar nog geen bevers voorkomen, losgelaten. Het aantal terreineigenaren of -beheerders waar een beverfamilie welkom is, neemt echter langzaamaan af. Deels omdat in steeds meer gebieden al bevers leven, deels omdat men zich zorgen maakt over de eventuele gevolgen en verantwoordelijkheden. De meeste kans maakt men bij natuurbeschermingsorganisaties. Als de verplaatsing buiten de provincie waar het conflict is opgetreden moet plaatsvinden, dan moet ook toestemming verkregen worden van de betreffende provincie. Er wordt ingeschat dat medewerking van andere provincies erg klein zal zijn. Een deel van de provincies heeft zelf al voldoende bevers binnen haar grenzen. De andere provincies zullen vanwege de mogelijke conflicten die bevers kunnen veroorzaken waarschijnlijk niet meewerken.

Loslaten in rivier

Soms worden bevers in de provincies met de grote rivieren weggevangen en losgelaten in de rivier. Als het daarbij gaat om een enkele bever hoeft dat niet zo’n groot probleem te zijn, omdat de rivieren al natuurlijke verspreidingswegen voor bevers zijn. Als het om meerdere bevers gaat, dan is dat eigenlijk ongewenst, omdat dit een enorme verstoring kan betekenen voor de bevers die een territorium in het buitendijkse deel van de grote rivieren hebben. In 2021 zijn nagenoeg alle aanwezige buitendijkse biotopen langs de grote rivieren al door bevers bezet.

Sterke binding met territorium

Als bevers worden verplaatst dan heeft dit geen zin als dit op relatief korte afstand van de vang locatie is. Bevers hebben een sterke binding met hun territorium en zwemmen tientallen kilometers om weer terug te keren naar dat territorium. Het verplaatsen naar een ander watersysteem is dan de beste oplossing.

Repeterend

Het wegvangen van de bevers uit een territorium levert een directe oplossing voor de korte termijn.  Op de langere termijn is het echter geen oplossing zonder aanvullende maatregelen te nemen. Omdat er in de omgeving vaak meer bevers zitten, zal een leeg territorium snel weer worden bezet. Uiteindelijk moet de situatie nader geanalyseerd worden om binnen dat beverterritorium bij voorkeur naar een werkwijze of inrichting te komen, waarbij het conflict op een meer duurzame wijze wordt opgelost. Wordt dit niet gedaan dan zal de situatie die het conflict veroorzaakt zich hoogstwaarschijnlijk gaan herhalen.

Image

Verstoren van bevers kan een korte termijn  oplossing zijn om verdere schade te vermijden. In principe is hier een ontheffing van de wet Natuurbescherming nodig. Bij een calamiteit kan direct ingegrepen worden en de bevers worden verjaagd door het hol of de burcht open te graven. Achteraf wordt dan een ontheffing geregeld. Of een bepaalde situatie een calamiteit is, wordt beoordeeld door bijvoorbeeld een dijkgraaf of een burgemeester.

Repeterend

Uiteindelijk moet de situatie nader geanalyseerd worden om binnen dat beverterritorium bij voorkeur naar een werkwijze of inrichting te komen, waarbij het conflict op een meer duurzame wijze wordt opgelost. Wordt dit niet gedaan dan zal de situatie die het conflict veroorzaakt zich hoogstwaarschijnlijk gaan herhalen.

Beverprotocollen

Voor organisaties die verwachten veel met bevers te maken te gaan krijgen, kan het handig zijn om via een door de provincie goedgekeurd beverprotocol nadere afspraken te maken hoe gehandeld wordt bij bepaalde conflicten. Voordeel daarvan is dat niet telkens bij een bepaald conflict opnieuw de gehele procedure rond een ontheffingsaanvraag doorlopen moet worden.